Thiền vipassana, hay còn được gọi là “thiền quan sát” hoặc “thiền nhìn rõ”, là một hình thức thiền đặc biệt có nguồn gốc từ Ấn Độ. Được sáng lập bởi Đức Phật, phương pháp này đã tồn tại trong hàng ngàn năm và đã lan truyền khắp thế giới. Nhưng không phải ai cũng tường tận về thiền Vipassana là gì? Tác dụng của phương pháp thiền này là gì? Trong bài viết hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm lời giải cho thiền vipassana là gì nhé!
I. Thiền Vipassana là gì?
Thiền Vipassana hay thiền tuệ, thiền minh sát tuệ là một trong những phương pháp thiền cổ có từ cách đây 2500 năm về trước. Đây là một pháp môn thiền nguyên thủy nhất của đất nước Ấn Độ cổ đại. Được khai mở và giảng dạy bởi Đức Phật. Từ đây thiền Vipassana trở thành một trong những phương pháp chính yếu trong suốt 45 năm hoằng pháp.
Vipassana thuộc loại thiền quán. Loại thiền này chú trọng đến sự tương quan mật thiết giữa thân và tâm. Qua đó, loại bỏ khỏi đầu người tiến hành những suy nghĩ, hành động tiêu cực. Thay vào đó là đạt được niềm vui vẻ, sự an nhàn và nguồn năng lượng tích cực. Thiền Vipassana mang ý nghĩa là “nhìn thấy mọi sự thật trong sự việc đó ở lúc quan sát chúng”. Đây là một trong tiến trình logic được ưa chuộng của việc thanh lọc tâm tương bằng cách tự quán chiếu bản thân mình. Thiền vipassana hay còn được gọi là thiền sáng suốt. Nó có tác dụng giúp chúng ta sửa đổi những tập quán si mê, tham đắm. Những tập quán đã in hằn trong tâm khảm từ xưa nay.
Điều bắt buộc trong khi thực hành phương pháp này là bạn phải ngồi yên, tư thế lưng thẳng; hoàn toàn giữ yên lặng trong suốt quá trình thực hiện. Đây chính là một bí quyết mang lại hiệu quả cao giúp mang đến sự an lạc, thư thái cho tâm hồn.
Tìm hiểu các kiến thức khác về văn hóa Phật giáo:
>>> Bát Chánh Đạo là gì? 8 con đường chuyển hướng sự giác ngộ trong bát chánh đạo
>>> Khám phá 4 công dụng và ý nghĩa cây bồ đề trong phong thủy
>>> Om mani padme hum là gì? 4 ý nghĩa tường tận về câu niệm
II. Lịch sử và nguồn gốc của thiền Vipassana
Thiền vipassana có nguồn gốc từ cuộc sống của Đức Phật Gautama Siddhartha, người đã trở thành Đức Phật. Trước khi đạt đến sự giác ngộ, Đức Phật đã thực hiện nhiều hình thức thiền khác nhau, nhưng cuối cùng, ông đã tìm ra phương pháp vipassana như một công cụ để tiếp cận sự thật tối thượng. Thiền vipassana đã trở thành một phần quan trọng của tư duy Phật giáo và được truyền bá rộng rãi qua các thế hệ.
III. Thiền Vipassana có tác dụng gì?
Đây là một trong những phương pháp tu tập đơn giản. Nó mang lại cho chúng ta cái nhìn sâu về bản chất vấn đề. Nhờ vậy, giữ tâm được an lạc và hướng đến một đời sống hạnh phúc, bình yên. Nếu tập thể dục giúp bạn trau dồi thể lực thì Vipassana giúp người thực hành phát triển một tâm hồn lành mạnh. Tránh được việc đánh giá các sự vật, sự việc bằng sự hiểu biết hạn hẹp của bản thân mình. Đồng thời giúp chúng ta tu tầm, học được cách nhìn thấu mọi vấn đề
Thiền Vipassana giúp con người ta thay đổi cách thức đón nhận sự biến đổi của vạn vật. Thay vì gấp gáp thì hãy dùng tâm thế bình thản; xây dựng nội tâm lành mạnh, an lạc. Ngoài ra, phương pháp này không chỉ giúp thanh lọc nội tâm mà còn giúp người tu tập có được nhiều lợi ích về mặt tinh thần cũng như thể chất như:
- Hỗ trợ tăng cường trí nhớ, tăng khả năng tập trung vào vấn đề.
- Giảm stress, căng thẳng. Giúp người tu tập chống lại các triệu chứng của rối loạn lo âu hay trầm cảm
- Giúp tâm trí trở nên tỉnh táo, minh mẫn, rút ngắn thời gian ngủ trong ngày.
- Tăng cường khả năng chống chọi, miễn dịch cho cơ thể.
- Hỗ trợ phòng ngừa các nguy cơ mắc phải các bệnh về tim mạch, huyết áp…
- Giúp kìm hãm, làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể
Với nhiều công dụng hữu ích như vậy liệu tu tập thiền Vipassana có khó không?
IV. Hướng dẫn thực hành thiền Vipassana cơ bản
Muốn thực hành phương pháp này tại nhà trước hết bạn cần chọn một không gian yên tĩnh, thoáng đãng, không khí lưu thông trong lành. Nếu có thể, ngồi trong điều kiện thời tiết đẹp; không khí trong lành sẽ đem đến tác dụng cao nhất. Bạn có thể lót một chiếc gối bên dưới để đỡ mỏi lưng hoặc ngồi thẳng trên đất
Khi ngồi thiền Vipassana, tư thế chuẩn nhất là ngồi khoanh chân. Bạn có thể lựa chọn tư thế bán già hoặc kiết già; hoặc khoanh chân xếp bằng. Nhưng dù là tư thế nào thì cũng phải giữ lưng thẳng, ưỡn ngực và hơi mở rộng vai. Tiếp theo, trong quá trình thiền bạn cần duy trì tư thế đầu hơi ngẩng, lưng thẳng, miệng hé tự nhiên. Đặc biệt không nên nghiến răng hay cố ngậm chặt miệng. Mặc dù là những chi tiết nhỏ nhưng nó sẽ khiến bạn thoải mái và lạc quan hơn khi thiền
Tĩnh tâm cùng môi trường yên lặng trong thời gian dài là yêu cầu quan trọng nhất. Khi tu tập phương pháp thiền này, để đạt hiệu quả cao bạn duy trì; tập luyện đầy đủ không bỏ dở giữa chừng. Cần tập trung vào hơi thở và duy trì trạng thái ổn định trong quá trình thiền. Hơi thở được sử dụng làm đối tượng của thiền là bởi vì tính nhất thời, luôn thay đổi của nó. Mỗi khi tâm trí của bạn bắt đầu mất tập trung, lang thang hãy dùng hơi thở để đưa nó trở lại.
V. Lời kết
Thiền Vipassana là một phương pháp quan trọng trong Phật giáo. Nó giúp người tu tập giữ được tinh thần an lạc, sảng khoái. Cùng với đó là cơ thể khỏe mạnh, ít bệnh tật hơn. Nếu cảm thấy phương pháp này phù hợp với mình thì đừng ngần ngại mà hãy thử ngay nhé
Trên đây là những chia sẻ đến bạn về khái niệm thiền Vipassana và những lợi ích của nó. Với những lợi ích không thể phủ nhận trên, bạn nên xem xét về việc sẽ tu tập để mang lại một trạng thái tốt hơn cho tinh thần. Hy vọng rằng thông tin sẽ hữu ích cho bạn trong quá trình lựa chọn phương pháp tu tập phù hợp.
